Henny en de Korenslag
Het klinkt als een jeugdboek. Iets tussen Paul Biegel en Jan Terlouw in. Over een jongen die Henny heet en die een geheim ontdekt dat met een oude molen te maken heeft. Vroeger vrat ik dat soort boeken. Ik herinner mij 'Het huis met de gekroonde karnton' waarmee de schrijver, wiens naam mij even ontschoten is, een prijs won. En 'De hut in het bos', een literair uitstapje van C. Joh. Kievit, die ook wel eens genoeg kreeg van die eeuwige Dik Trom. Grappig, ik leerde Dik kennen via zijn telg Jan. Pas nadat ik 'De zoon van Dik Trom' had gelezen, kwam ik bij de bestsellers over Dik zelve terecht. Jan Trom was overigens Dik's tegenpool in omvang. Hij was zo dun als een rietje. Maar ook Jan was een bijzonder kind en dat was-ie. Henny en de Korenslag. Niks jeugdboek. Korenslag is een televisieprogramma van de EO. Afgelopen zaterdag keken er 422.000 mensen naar.
Dat is een heel behoorlijk aantal, zeker in een tijd waarin omroepmaatschappijen het zoeken in formats als 'So you wanna be a popstar' en 'So you think you can dance'. Well, before you come to me: I don't wanna be a popstar and I certainly don't think I can dance. So fuck off.
Korenslag. Is het niet een heerlijke titel, die de oudere kijker melancholisch doet terugdenken aan vroegûh toen we nog Nederlands spraken in Nederland? We hadden quizzes als 'Je neemt er wat van mee' en 'Een kwartje per seconde', 'Mies en scène' als titel van Mies Bouwmans praatprogramma was al een beetje frivool en een talentenjacht heette gewoon 'Nieuwe Oogst'. Ik zou hier graag aan willen toevoegen dat de mensen in die tijd nog precies wisten waar ze de d's, de t's en de dt's moesten schrijven, maar na lezing van een aantal decennia oude publicaties ben ik tot de conclusie gekomen dat het nationaal analfabetisme van alle tijden is. Dit terzijde, al kom ik er straks indirect op terug.
Korenslag. Een wedstrijd tussen koren, zoals u onderhand wel hebt begrepen. Gepresenteerd door Henny Huisman. Ik heb er niet zo'n behoefte aan die man belachelijk te maken, want eerlijk gezegd vind ik Henny best sympathiek en hij heeft iets gepresteerd. Maar ja, het is wel een hele overstap hoor van de KRO naar de Evangelische Omroep. Akkoord, Henny was door de KRO bij het grofvuil neergezet toen de katholieke televisiemakers hadden besloten dat de rek er bij de Zaankanter uit was, dus hij had alle recht om zich desnoods via de EO terug te worstelen naar de plek waar hij zich het beste voelt: dat voor de kijker onzichtbare kruisje op de studiovloer vanwaar hij op z'n paasbest in beeld wordt gebracht. Maar toch, je ziet gewoon dat Henny zich niet als een vis in het water voelt, maar als een vreemde eend in de reformatorische bijt. Zaterdag gebruikte hij het woordje 'klooien' en je voelde hoe de zaal de adem inhield. Hier en daar klonk een zenuwachtig lachje en buiten beeld werden ongetwijfeld vele blikken van verstandhouding gewisseld. "Hoorde je dat? Hij zei klooien!" En dat doet Henny dan weer zo professioneel. Bij de KRO zou hij op dat klooien hebben voortgeborduurd, het liefst met zijn dubbel(zinnige)partner Jacques d'Ancona, maar bij de EO sprak hij 'klooien' uit alsof hij "toffeechocoladereep" zei. Ik denk dat de EO-leiding in de nabespreking heeft geconcludeerd: "Ut ken net."
Korenslag stelt niet zoveel voor, maar die 422.000 kijkers kan ik wel verklaren. De EO-achterban is trouw en heel erg aan koren gewend. Vooral slechte koren, zijnde de gelegenheidskoren waar die achterban tijdens kerkdiensten zelf deel van uitmaakt en die vaak niet om aan te horen zijn. Die mensen willen ook wel eens iets anders horen dan het valse gebrom en het schrille gekweel van hun mede-gemeenteleden.
De deelnemers aan Korenslag zijn vrijwel zonder uitzondering evangelisch gevormd. Ik heb een zwak voor die mensen. Ze kijken volkomen oprecht in de camera met een blik waaruit een rotsvast vertrouwen in het bestaan van De Hemel spreekt. Je ziet er niet één Sophie Hillebrand, Herman Brusselmans, Philemon Wesseling of Jan Mulder tussen. Cynisme is een onbekend begrip onder de deelnemers aan Korenslag. En daarom juist vond ik het jurylid Bert van der Veer zo'n dissonant.
Inmiddels weet ik waarom Bert in de jury zit. Hij heeft het programma bedacht. Pardon, het format. Onder zijn naam verscheen het woord 'tv-goeroe' in beeld. Bert is enorm bescheiden en hij liet daar dan ook ter plekke 'tv-maker' van maken. Ja, hoe kan ik Bert van der Veer het best typeren? Uiterlijk lijkt hij in ieder geval sprekend op de niet van zijn driezitsbank te schoppen vader in de onvergetelijke Engelse comedyserie 'The Royle Familiy'. Maar ja, die vader werd door een acteur gespeeld en Bert ìs dus zo. Bert is begonnen als dagbladjournalist bij de Tubantia, maar hij werd al gauw tv-maker en vervolgens tv-goeroe. Met de Surpriseshow en Henny Huisman (!) won hij de Televizierring. Hij was ook programmadirecteur van RTL 4 en hij gaf leiding bij RTL 5 en Veronica. Tegenwoordig is hij weer lekker aan het schrijven, bijvoorbeeld op zijn uit helemaal te gekke testbeelden en vakjes met 'storing' opgebouwde website. Als u 'Storing' aanklikt kunt u een mini-dagboek lezen met allerhande onderwerpjes die Bert typeren. Uiteraard over zijn optreden als jurylid bij Korenslag, maar ook over de weerbarstigheid van het eerste velletje aan een rol toiletpapier dat zich zo moeilijk laat losscheuren. Enig! Maar dan weer wel 'uitwijden' schrijven waar het 'uitweiden' moet zijn. En dan denk ik toch: Net niet.
Nou ja, die Bert zat dus een koor af te zeiken... Niet mooi meer! Het was het jongerenkoor Connection, dat André Hazes' schlager 'Zij gelooft in mij' tot een EO-bestendig koornummer had bewerkt. Bert trok zijn olijkste The Royle Familyblik en maakte die brave jongens en meisjes genadeloos af met de opmerking: "Jullie hebben er dood bier van gemaakt." Henny Huisman reageerde even geschrokken als verontwaardigd en er ging een huivering door de zaal. Ik dacht: die heb jij vantevoren bedacht, vader. En ja hoor, in dat mini-dagboek op de website van Bert van der Veer weidt de tv-makende goeroe over zijn jurylidmaatschap uit. Aanvankelijk liet hij niets aan het toeval over en had hij meer oog voor de regie van het programma dan voor zijn rol, maar inmiddels heeft hij geleerd gewoon jurylid te zijn. Nu bedenkt hij alleen nog wat steekwoorden... Dus zo'n gevatte oneliner over een koor dat zingt als dood bier verzint Bert niet ter plekke. Nee, die heeft hij vantevoren bedacht. En hij kan haast niet wachten tot die EO-zeikerdjes zijn uitgezongen. want dan mag hij ten koste van hen leuk zijn. Het interesseert hem geen bal of ze de sterren van de hemel zingen, als hij maar kan scoren. Van koren heeft Bert sowieso geen verstand.
Jongens en meisjes van het koor Connection, die Bert van der Veer moeten jullie niet serieus nemen, hoor. Weten jullie hoe ze zo iemand in Amsterdam noemen?
Een nagemaakte.