Profeet van de trolleybus
Ik ben blij dat in Almere geen trolleybussen rijden. Het hàd gekund hoor. Rond de jaren '80 stelde een plaatselijke CDA-politicus voor de trolleybus op de vrije busbanen in Almere te introduceren. Dat zou veel energie schelen. Misschien had die man gelijk, maar er hoeft slechts één vonkje verkeerd over te springen en je hebt een sekte onder de gemeentegrond. Zoals in Rusland waar de thans 83-jarige heer Faizrakhman Sattarov 65 mensen jarenlang in de waan liet dat hij door een goddelijk licht als profeet was aangewezen. Bij nader inzien bleek het om een elektrische ontlading van een trolleybus te gaan. Wisten die mensen veel? Ze werden ondergronds gehouden, dus al wat ze zagen: geen trolleybus.
Er waren ook kinderen bij. Daar kan ik niet tegen. Zo'n ouwe lul moet zelf maar weten hoe hij zijn laatste dagen wenst te slijten en als hij volwassen dames en heren in zijn waanzin meekrijgt, kan ik dat hooguit zielig vinden, maar die lui zijn meerderjarig en dus niet willoos overgeleverd aan de grillen van een trolleyprofeet. Maar kinderen, daar moet je met je tengels vanaf blijven. Kinderen moeten licht en lucht krijgen en ze moeten vooral ook naar school waar ze kunnen leren dat de wereld vol is van zelfverklaarde goden en profeten die godbetert altijd weer volgelingen vinden die bereid zijn blind achter hen aan te lopen, niet zelden tot het bittere eind. Zou er nog iets terecht kunnen komen van die kinderen? Ik hoop het van harte, maar ik betwijfel het. Jarenlang verstoken van welke normale ontwikkeling dan ook, al die tijd geïndoctrineerd door een malloot die hun enige referentiekader was. Hoeveel therapeuten moet je op die beschadigde zieltjes zetten? En wat zul je daar uiteindelijk mee bereiken?
De trolleyprofeet voerde mijn gedachten terug naar de jaren '50 toen god een tijdje resideerde in het pittoreske Muiden. Nou ja god... In feite ging het om een palingboer die Lou (spreek uit Lauw) heette en die net als de heer Sattarov het licht had gezien, zij het niet boven een trolleybus. Als ik me niet vergis verscheen een engel aan het firmament die Lou kwam melden dat hij het weder opgestane lichaam van Christus en God was. Ik zou dat niet zo gauw geloven. Waarschijnlijk zou ik zeggen: "Mag het ook een broodje halfom zijn?" Maar Lou liet zich gemakkelijk overtuigen en een sekte was geboren.
Nu moet ik hierbij aantekenen dat Lou de palingboer niet mag worden vergeleken met de ondergrondse profeet in Rusland. Velen, ook zijn critici, gingen en gaan er nog altijd van uit dat hij oprecht meende de goddelijke status te hebben verworven. Maar ja, dat kan natuurlijk ook voor de oude Sattarov gelden. Lou stopte zijn discipelen echter geenszins onder de grond. Zij waren welkom in het Witte Huis te Muiden dat hem door een verzekeringsman die onvoorwaardelijk in hem geloofde ter beschikking was gesteld en waar Lou met zijn onafscheidelijke partner Mientje Wiertz domicilie hield. Men was 'in Lou' en een groot voordeel daarvan was dat men nooit meer ziek kon worden. Aan de andere kant waren er ook beperkingen. De discipelen mochten niet naar de tv kijken en ook niet naar de radio luisteren. Waarom weet ik niet. Lou sprak er wel over in zijn preken, maar die blonken inhoudelijk gezien niet uit door helderheid. De meeste min of meer objectieve luisteraars konden er geen touw aan vastknopen, maar Lou's volgelingen gingen er helemaal in op. Een beetje, met de nadruk op beetje, zoals ik naar Johan Cruyff luister. Als hij aan het woord is, snap ik precies wat hij bedoelt, maar vraag me niet zijn redeneringen na te vertellen.
Op zijn hoogtepunt had Lou iets van 3000 volgelingen. Dat lijkt een beetje teveel van het goede te zijn geweest, want in 1960 verdween hij van het toneel. Hij dook onder. Niet letterlijk, zoals de trolleyprofeet. Nee, Lou en Mientje trokken zich terug ergens in België. In 1965 doken ze weer op en vestigden ze zich in een arbeiderswoninkje in America. Ach, die lui deden niemand kwaad. Nou ja, niemand... In de artikelen over Lou las ik dat hij zich in de rechtbank moest verantwoorden voor zijn vermeende aandeel in de dood van een kind waarvoor, indachtig het gedachtegoed van Lou, door de 'in Lou' verblijvende ouder of ouders (menig huwelijk liep door het al dan niet 'in Lou' zijn op de klippen) geen medische hulp mocht worden gezocht. Lou kreeg een dag gevangenisstraf.
In 1968 stierf de onsterfelijke zelf. Volgens Mientje was het de schuld van zijn discipelen wier kinderlijke hang naar zijn aandacht hem had uitgeput. Na zijn dood bleven sommige van zijn volgelingen elkaar regelmatig ontmoeten om de herinnering aan Lou levend te houden. Daar heb ik niets op tegen.
Maar ik blijf wel zitten met dat kind.